Thật không may, khi da bị kích ứng thường có chung các triệu chứng nên khó xác định da chúng ta đang gặp phải vấn đề gì. LVES đã tham khảo các bác sĩ da liễu phân tích bốn trong số các tình trạng da thường xuyên bị chẩn đoán nhầm: vẩy nến, ửng đỏ, viêm da & chàm – và cách phân biệt chúng.
Xác định tình trạng da
Bốn tình trạng da này thường được mô tả không chính xác dưới thuật ngữ viêm da. Tình trạng viêm da có thể bao gồm nhiều loại phát ban, bao gồm bệnh vẩy nến, bệnh chàm, viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc,… Tình trạng da có thể đến từ bên trong, bên ngoài hoặc từ trong ra ngoài. Bởi vì những tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi & bất cứ lúc nào, nếu biết được chính xác tình trạng da bạn đang mắc phải như vị trí, biểu hiện và các triệu chứng kích ứng da, bạn sẽ dễ dàng điều trị hơn. Ngay khi nhận thấy có biểu hiện kích ứng da, điều quan trọng là phải theo dõi kỹ khu vực đó. Bạn nên chụp ảnh lúc phát ban để có thể theo dõi sự tiến triển của tình trạng da so với lúc ban đầu nó xuất hiện. Ngoài ra, hãy tìm các phương pháp điều trị phù hợp. Việc thử dùng kem làm mềm da, hydrocortisone hoặc kem chống nấm trong vài ngày sẽ không có hại gì.
1. Bệnh vẩy nến – Psoriasis
Nói một cách đơn giản, bệnh vẩy nến là tình trạng hệ thống miễn dịch tức giận & tấn công làn da. Cách nhận diện phổ biến nhất của bệnh vẩy nến là xuất hiện các mảng dày và nổi trên da. Những mảng này thường có màu bạc và rất rất ngứa. Bệnh vẩy nến thường xuất hiện trên hoặc xung quanh da đầu, nhưng cũng phổ biến ở sau tai, trên khuỷu tay, đầu gối và dưới lưng.
Nếu đang nghi ngờ mắc bệnh vẩy nến, tốt nhất là đi khám bác sĩ da liễu ngay từ đầu. Mặc dù các phương pháp điều trị tại chỗ có thể giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh vẩy nến, nhưng điều quan trọng là bạn phải hiểu rằng trường hợp này là do nội tạng. Bệnh vẩy nến nặng có thể cần điều trị bằng các loại thuốc mạnh ức chế hệ thống miễn dịch như Trexall, Dithranol hoặc Sandimmune.
2. Bệnh ửng đỏ – Rosacea
Rosacea thường được xác định bằng cách da đỏ bừng nghiêm trọng, nó cũng có thể gây ra các vết sưng giống như mụn, nóng, một số trường hợp hiếm là sưng tấy. Các triệu chứng này thường đến và đi, tùy thuộc vào yếu tố của mỗi người, có thể từ thức ăn cay đến căng thẳng quá mức. Dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh rosacea so với các bệnh khác là vị trí của nó. Rosacea thường chỉ giới hạn ở mặt và mắt. Nếu nghi ngờ bệnh rosacea, hãy kiểm tra xem mặt bạn có đỏ bừng không & các mao mạch có bị vỡ hay không. Tuy nhiên, khi xem xét vấn đề này hãy lưu ý đến các hoạt động và lịch trình gần đây nhất của bạn xem tình trạng này có thể là do uống rượu, thiếu ngủ hay tiếp xúc với nhiệt không.
Nếu tình trạng viêm ở mức độ nhẹ, bạn nên sử dụng thuốc kháng sinh hoặc kem dưỡng ẩm nhẹ, kết hợp với huyết thanh làm dịu da. Các sản phẩm Vanicream, bao gồm cả kem dưỡng ẩm được những người bị bệnh rosacea dung nạp tốt. Ngoài ra, bạn cũng có thể hỏi bác sĩ da liễu về phương pháp điều trị bằng laser, thuốc huyết áp hoặc phương pháp đốt điện, sử dụng một cây kim nhỏ truyền điện đến mạch máu để giải quyết nó.
3. Viêm da – Dermatitis
Có hai loại viêm da. Và trong hầu hết các trường hợp, bệnh viêm da của bạn chỉ xảy ra một lần. Viêm da tiếp xúc dị ứng, biểu hiện bằng các mảng đỏ ngứa và mụn nước là do phản ứng dị ứng với vật liệu, chẳng hạn như trang sức bằng kim loại, mỹ phẩm, nước hoa và chất bảo quản. Hãy nhớ rằng có thể mất vài ngày sau khi tiếp xúc mới phát ban. Tương tự, viêm da tiếp xúc kích ứng xảy ra khi một chất hóa học như axit, kiềm, thuốc nhuộm tóc, nhựa,… gây kích ứng các lớp bên ngoài của da. Phát ban đau hơn ngứa và thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Cách tốt nhất để xác định và loại trừ bất kỳ dạng viêm da nào là xem xét bất kỳ sản phẩm hoặc môi trường mới nào mà bạn đã tiếp xúc gần đây. Bạn cần sử dụng một số phương pháp loại bỏ, nhưng điều này có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân gây viêm da.
4. Bệnh chàm – Eczema
Bệnh chàm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là những người dễ bị dị ứng và hen suyễn. Tình trạng này thường có những biểu hiện như da khô, đỏ và ngứa. Các khu vực bị ảnh hưởng có thể bị nứt, đổi màu, phồng rộp, đóng vảy và có thể chảy dịch bên trong. Mặc dù bệnh chàm có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, nhưng bạn nên tìm các dấu hiệu thường thấy ở nếp gấp cổ tay, khuỷu tay và đầu gối, cũng như mẩn đỏ trên mắt cá chân, mặt và cổ.
Nếu bạn đang phải vật lộn với bệnh chàm mãn tính, các bác sĩ da liễu khuyên bạn không nên sử dụng các chất tẩy rửa quá mạnh, quá khô vì chúng có thể làm tình trạng thêm trầm trọng. Thay vào đó, hãy dưỡng ẩm thường xuyên bằng các sản phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu. Duy trì hàng rào bảo vệ da với việc dưỡng ẩm tốt là một phần quan trọng trong việc giảm & ngăn ngừa các triệu chứng.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ da liễu
Thời gian viêm da thường phụ thuộc vào từng cá nhân. Căng thẳng, lối sống, chế độ ăn uống và các phương pháp điều trị đều đóng vai trò quyết định đến thời gian & mức độ nghiêm trọng. Để xác định xem có nên tìm kiếm sự điều trị y tế chuyên nghiệp hay không, tốt nhất bạn nên theo dõi các triệu chứng của mình. Nếu tình trạng da cụ thể của bạn bắt đầu đóng vảy, chảy mủ hoặc phát triển nhanh về kích thước hoặc nó cản trở các hoạt động hàng ngày của bạn thì đó là lúc bạn nên tìm gặp bác sĩ da liễu. Nếu tình trạng da đã xuất hiện vài tháng và không được giải quyết, hoặc nốt ruồi mới xuất hiện, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt.